این روزها، مدیریت زباله یکی از مهم ترین مواردی است که در سراسر جهان مورد توجه قرار گرفته است. چراکه جمعیت جهان روز به روز در حال افزایش است و به همین دلیل روزانه حجم زیادی زباله تولید می شود. اگر این زباله ها را به درستی مدیریت نکنیم، محیط زیست را در معرض خطر قرار می دهیم که این موضوع به نوبه خود می تواند تاثیر منفی روی زندگی خودمان داشته باشد. یکی از راه های مقابله با این مشکل بازیافت زباله است که قصد داریم در این مقاله به مزایا و معایب آن بپردازیم. ما را تا انتهای این مطلب همراه کنید.

بازیافت زباله چیست؟

به فرآیند ساخت اشیاء جدید از مواد استفاده شده یا دورریز بازیافت زباله می گویند. طی این فرآیند که در مرکز بازیافت انجام می شود، مواد دورریز تجزیه شده و از آن ها به عنوان ماده خام برای تولید اشیاء جدید استفاده می شود. بعضی از مواد قابل بازیافت عبارتند از: کاغذ، شیشه، پلاستیک، مقوا، لاستیک و فلزات.

ایالات متحده یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زباله های شهری در جهان است، اما مقدار قابل توجهی از آن ها را بازیافت می کند. آمارها نشان می دهد که ایالات متحده حدود 4 درصد جمعیت جهان را تشکیل می دهد و تقریبا 12 درصد زباله های جامد جهان را تولید می کند. هند و چین روی هم 36 درصد جمعیت جهان را تشکیل می دهند، اما 27 درصد کل زباله ها را تولید می کنند.

مرکز بازیافت چیست؟

مراکز بازیافت، کارخانه ها یا موسساتی هستند که وظیفه دارند مواد قدیمی و دورریز را به محصولات جدید تبدیل کنند. مراکز بازیافت زباله مواد زائد را جمع آوری می کنند و آن ها را به چیز جدیدی تبدیل می کنند که قابلیت استفاده مجدد داشته باشد. هدف اصلی مراکز بازیافت این است که میزان زباله های رسیده به محل های دفن زباله را کاهش دهند و در نتیجه از آلودگی محیط زیست جلوگیری کنند.

مزایا و معایب بازیافت زباله چیست؟

مهم ترین مزایای بازیافت زباله عبارتند از:

کاهش آلودگی محیط زیست

وقتی مواد دورریز را بازیافت می کنیم، مقدار زباله ها و ضایعاتی که به محل های دفن زباله یا زباله سوزها می رسند، کمتر می شود که این امر به خودی خود یک مزیت برای محیط زیست به شمار می رود. چه مواد زائد را در زباله سوزها بسوزانیم و چه آن ها را در محل های دفن زباله انباشته کنیم، در هر صورت مقداری از سموم آن ها به داخل زمین، آب یا جو زمین راه پیدا می کند. به همین دلیل، بهتر است آن ها را بازیافت کنیم یا در بعضی موارد به انرژی تبدیل کنیم تا از حفظ محیط زیست مطمئن شویم. کاهش آلودگی اتمسفر برای محیط زیست مفید است و از گرم شدن کره زمین جلوگیری می کند.

ایجاد شغل

بازیافت زباله به نیروی انسانی نیاز دارد. مراکز بازیافت با استخدام افراد جامعه به اشتغال زایی کمک می کنند. معمولا این مراکز فرصت های شغلی زیادی را برای طبقه متوسط ​​و افرادی که سطح تحصیلات پایین تری دارند، فراهم می کنند. جمع ‌آوری زباله‌ ها و حمل و نقل آن ها تا کارخانه ‌های بازیافت به نیروی کار نیاز دارد.

صرفه جویی در هزینه ها

بعضی از شرکت ها برای اینکه مردم را به بازیافت مواد دورریز تشویق کنند، در ازای دریافت این مواد به آن ها پول می دهند. به عنوان مثال، بعضی از شرکت ها لوازم الکترونیکی قدیمی، بطری های آب، ضایعات فلزی و اقلام دیگر را خریداری می کنند. اگر بتوانید مواد دورریزتان را با پول نقد معاوضه کنید، کمی پول به دست آورید. از سوی دیگر، با خرید محصولات بازیافتی مقداری از پولتان را پس انداز می کنید. چون معمولا این محصولات ارزان تر هستند.

افزایش آگاهی نسبت به حفظ محیط زیست

با بازیافت کردن زباله ها، مردم نسبت به حفظ محیط زیست حساس تر و آگاه تر می شوند. به عنوان مثال، ممکن است شخص ابتدا با بازیافت زباله شروع کند و به تدریج به تولید کمپوست برای حفظ محیط زیست علاقه مند شود. بازیافت سبک زندگی مردم را تغییر می دهد و از آسیبی که به محیط زیست وارد می شود، می کاهد.

مصرف کمتر انرژی

وقتی درباره مزایا و معایب بازیافت زباله صحبت می شود، صرفه جویی در مصرف انرژی از مزایایی است که نمی توان از آن غافل شد. تولید محصولات بازیافتی در مقایسه با تولید محصولات کاملا جدید به انرژی کمتری نیاز دارد. این امر هم از نظر اقتصادی مفید است و هم به حفظ محیط زیست کمک می کند. به عنوان مثال اگر یک شرکت تولیدکننده پوشاک بخواهد از مواد خام استفاده کند، باید تمام مراحل از برداشت محصول پنبه گرفته تا تولید را انجام دهد. اما اگر از مواد قدیمی استفاده کند، هم در وقت و هم در مصرف انرژی صرفه جویی می شود.

آموزش جامعه

ایجاد آگاهی در مورد مدیریت زباله می تواند حتی از خود بازیافت مفیدتر باشد. ارائه اطلاعات مناسب به افراد جامعه به تولید کمتر زباله منجر می شود و تمایل به استفاده مجدد از مواد دورریز را افزایش می دهد.

کاهش مصرف سوخت های فسیلی

بازیافت و تولید محصولات جدید از آن نسبت به اینکه بخواهیم چیزی را از ابتدا بسازیم، به انرژی کمتری نیاز دارد. به همین دلیل، بازیافت زباله مصرف سوخت های فسیلی مانند نفت را کاهش می دهد. این موضوع به خصوص زمانی که قیمت نفت بالا است، به تولید محصولات ارزان تر کمک می کند. اگر این کار به اندازه کافی انجام شود، می تواند به طور چشمگیری آلودگی آب، زمین و هوا را کاهش دهد. به عنوان مثال، اگر یک لیتر روغن موتور به درستی بازیافت شود، بیش از دو میلیون گالن آب شیرین ما از خطر آلودگی رهایی پیدا می کند.

معایب بازیافت زباله

اگرچه بازیافت زباله هم برای محیط زیست و هم از نظر اقتصادی پرفایده است، اما معایبی هم دارد. در اینجا به بعضی از اثرات منفی بازیافت زباله اشاره می کنیم. آشنایی با این معایب به ما کمک می کند که دید وسیع تری نسبت به بازیافت داشته باشیم.

برای بازیافت زباله هم از انرژی استفاده می شود

برخالف تصور عموم مردم، بازیافت زباله هم به انرژی نیاز دارد. به همین دلیل، بعضی از افراد معتقدند که ما باید تمام تلاش خود را برای مصرف کمتر محصولات مختلف انجام دهیم تا زباله کمتری تولید شود و سپس در مرحله بعد نسبت به بازیافت آن ها اقدام کنیم. کاهش مصرف و کاهش تولید زباله در مقایسه با بازیافت برای محیط زیست مزایای بیشتری دارد.

بازیافت هم می تواند منجر به آلودگی شود

منتقدان بازیافت بر این باورند که درباره مزایای بازیافت زباله بیش از حد اغراق می شود. آن ها می گویند جدا از اینکه بازیافت انرژی مصرف می کند، به آلودگی هم منجر می شود. بیشتر لوازم الکترونیکی که برای بازیافت در کشورهای توسعه یافته برچسب گذاری شده اند، به کشورهای در حال توسعه می روند که در آنجا فرآیند تفکیک با استفاده از دست انجام می شود. این وسایل الکترونیکی حاوی مواد شیمیایی، فلزات و عناصر دیگری هستند که ممکن است در آب یا زمین نفوذ کرده و باعث آلودگی شوند. یعنی در مکان های نزدیک به مراکز بازیافت زباله ممکن است زمین یا منابع آبی آلوده باشند. بنابراین، بازیافت زباله باید با احتیاط زیادی انجام شود.

بازیافت زباله پرهزینه است

وقتی درباره هزینه بازیافت زباله صحبت می شود، بعضی از منتقدان معتقدند که هزینه های بازیافت از مزایای آن بیشتر است. در بعضی از کشورها و شهرها ظرفیت کافی برای اجرای برنامه های مرتبط با بازیافت زباله وجود ندارد. به عنوان مثال در ایالات متحده، ارزان بودن دفن زباله باعث شده که بازیافت گران تر به نظر برسد. بنابراین، بعضی از افراد به جای کارخانه های بازیافت، مکان های دفن زباله را برای دفع ضایعات و مواد دورریز ترجیح می دهند. علاوه بر این، بازیافت بعضی از مواد نسبت به سایرین گران تر است. به همین دلیل، ممکن است به دلیل پرهزینه بودن این فرآیند موادی مانند پلاستیک و شیشه بازیافت نشوند.

بازیافت زباله امنیت کاذب ایجاد می کند

مخالفان بازیافت می گویند که این کار راه حل نهایی نیست. به اعتقاد آن ها، بازیافت زباله فقط آسیب وارد شده به محیط زیست را به تاخیر می اندازد یا کند می کند. اگرچه طرفداران بازیافت می خواهند این فرآیند را به عنوان راه حل نهایی برای رفع آلودگی محیط زیست معرفی کنند، اما ممکن است تصور آن ها صحیح نباشد. تا زمانی که مردم درباره آسیب هایی که مواد زائد به محیط زیست وارد می کنند درک روشنی نداشته باشند، تاثیر بازیافت خیلی ناچیز خواهد بود.

کارگران در مراکز بازیافت در معرض سموم قرار دارند

اگرچه بیشتر فرآیند بازیافت زباله به صورت اتوماتیک انجام می شود، اما همچنان می تواند خطراتی را برای کارگران این نوع کارخانه ها به همراه داشته باشد. چون بعضی از زباله ها توسط کارگران تفکیک می شوند. در نتیجه، در حین انجام این کار در معرض سمومی قرار می گیرند که ممکن است برای بدن آن ها خطرناک باشد.

مزایا و معایب بازیافت پلاستیک

فرآیند بازیافت برای انواع مواد زائد و دورریز متفاوت است و هر یک از این فرآیندها مزایا و معایب خاص خود را دارند. مهم ترین مزایا و معایب بازیافت پلاستیک عبارتند از:

مزایا

- بازیافت پلاستیک نسبت به تولید پلاستیک جدید انرژی کمتری مصرف می کند.

- به کاهش استفاده از مواد خام کمک می کند.

- در مقایسه با زمانی که زباله ها دفن می شوند، زمین، آب و هوا کمتر آلوده می شوند.

- به حفظ منابع طبیعی و در نتیجه حفظ زمین کمک می کند.

- آگاهی زیست محیطی و استفاده پایدار از منابع طبیعی را افزایش می دهد.

- باعث افزایش فرصت های شغلی می شود.

- اگر به خوبی انجام شود، به کاهش گرمایش جهانی کمک می کند.

معایب

بعضی از اثرات منفی بازیافت پلاستیک عبارتند از:

- اگر به درستی انجام نشود، ترکیبات آلی فرار (VOC) که در حین ذوب پلاستیک آزاد می شود، می تواند برای جانوران و گیاهان اطراف مضر باشند.

- فرآیند بازیافت مقداری کربن تولید می کند که می تواند باعث افزایش گازهای گلخانه ای شود.

- محصول پلاستیکی که با بازیافت تولید می شود، بعد از استفاده برای بازیافت دوم مناسب نیست. بر خلاف بازیافت زباله های فلزی، پس از یک یا دو بار بازیافت کردن پلاستیک ها به مواد خام تازه نیاز است.

- بازیافت پلاستیک تولید محصولات باکیفیت را تضمین نمی کند.

مزایا و معایب بازیافت شیشه

درست مانند بازیافت پلاستیک، بازیافت شیشه هم جنبه های خوب و بد دارد. در ادامه به بعضی از مزایا و معایب بازیافت شیشه اشاره می کنیم.

مزایا

- فرآیند بازیافت شیشه به صرفه جویی در انرژی کمک می کند. چون در مقایسه با مواد خام تشکیل دهنده خود در دماهای پایین تری ذوب می شود.

- آلودگی آب و هوا را به ترتیب حدود 40 و 20 درصد کاهش می دهد.

- به کسب پول کمک می کند. چون در بعضی از مناطق برای دریافت وسایل شیشه ای مشوق‌ های نقدی خوبی در نظر گرفته شده است.

- به حفظ منابع طبیعی برای نسل های آینده کمک می کند.

- در حفظ محیط زیست موثر است. چون میزان زباله های شیشه ای ریخته شده در پارک ها یا کنار جاده ها را کاهش می دهد.

معایب

- ما نمی‌ توانیم بعضی از انواع شیشه‌ ها مانند شیشه‌ های پنجره و لامپ ‌ها را بازیافت کنیم. چون آن ها حاوی مقداری سرامیک و سایر ناخالصی ها هستند.

- بازیافت شیشه می تواند نرخ بیکاری را، به خصوص در صنعت تولید، افزایش دهد. چراکه بازیافت به نیروی انسانی کمتری نیاز دارد.

- کل فرآیند بازیافت شیشه پرهزینه است.

کلام پایانی

فرقی ندارد که چه چیزی را می خواهیم بازیافت کنیم، در هر صورت به نظر می رسد که مزایای این کار از معایب آن بیشتر است. بنابراین، هنگام بررسی مزایا و معایب بازیافت زباله باید به این واقعیت توجه داشته باشیم که محیط زیست از اهمیت زیادی برخوردار است و برای محافظت از آن باید هر کاری انجام دهیم.